contact@gemglobal.com.vn
www.gemglobal.com.vn
Bạn có thể mua công nghệ, thuê nhân tài, thậm chí vay vốn để mở rộng quy mô. Nhưng văn hóa doanh nghiệp, thứ khiến con người cảm thấy tự hào khi nói “tôi làm ở đây”, thì không thể mua được. Văn hóa không chỉ là thứ doanh nghiệp có, mà là cách doanh nghiệp sống. Nó quyết định cách chúng ta hợp tác, tranh luận, ra quyết định và cùng nhau tiến lên.
Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng khám phá: văn hóa doanh nghiệp thực sự là gì, tại sao nó trở thành “vũ khí mềm” của các tổ chức hàng đầu, và làm thế nào để xây dựng văn hóa doanh nghiệp trong tổ chức một cách sống động, thực chất chứ không chỉ dừng lại ở những khẩu hiệu treo tường.
Văn hóa doanh nghiệp là tập hợp những giá trị, niềm tin, chuẩn mực, thái độ và hành vi mà các thành viên trong tổ chức cùng chia sẻ. Nó định hình cách mọi người làm việc, giao tiếp và hợp tác với nhau, cũng như cách doanh nghiệp tương tác với khách hàng. Văn hóa doanh nghiệp tạo nên bản sắc riêng, góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động và trở thành lợi thế cạnh tranh bền vững mà đối thủ khó có thể sao chép.
Khi văn hóa tích cực, nó trở thành “chất keo” gắn kết mọi người, truyền cảm hứng để họ cùng hướng về mục tiêu chung. Nhưng khi văn hóa lệch lạc, nó có thể bào mòn tinh thần đội ngũ và khiến tổ chức rạn nứt từ bên trong, dù bên ngoài vẫn tưởng như đang vận hành ổn định.
Điều quan trọng là phải hiểu rõ ranh giới giữa văn hóa doanh nghiệp và văn hóa cá nhân. Văn hóa cá nhân phản ánh hệ giá trị và hành vi của từng người; còn văn hóa doanh nghiệp là “mẫu số chung”, nơi những khác biệt được dung hòa để tạo nên sức mạnh tập thể.
Văn hóa doanh nghiệp giống như một tảng băng trôi, phần nổi chỉ là những gì người ngoài nhìn thấy, trong khi phần chìm mới là sức mạnh thật sự. Có thể chia văn hóa thành ba tầng cơ bản:
Cấp độ 1 – Cấu trúc hữu hình (Visible Culture):
Cấp độ 2 – Giá trị được công nhận (Espoused Values):
Cấp độ 3 – Niềm tin ngầm định (Underlying Assumptions):
Ba cấp độ này gắn kết chặt chẽ như một hệ thống. Nếu chỉ chú trọng vào phần “bề nổi” mà bỏ qua tầng sâu hơn, văn hóa sẽ dễ trở nên hình thức, có thể đẹp bên ngoài nhưng thiếu sức sống bên trong.
Nguồn tham khảo: Lumen Learning
Một nền văn hóa doanh nghiệp mạnh mẽ không tự nhiên mà có. Nó được hình thành từ nhiều yếu tố đan xen, cùng tạo nên “bản sắc” riêng của tổ chức. Dưới đây là những yếu tố cốt lõi nhất:
Tầm nhìn:
Giá trị cốt lõi:
Con người:
Sức mạnh của câu chuyện (Storytelling):
Môi trường làm việc mở:
Tất cả những yếu tố này không tồn tại riêng rẽ, mà liên kết chặt chẽ với nhau để tạo nên “Văn hóa Doanh nghiệp” của tổ chức, thứ định nghĩa cách doanh nghiệp ấy được cảm nhận, vận hành và phát triển qua thời gian.
Trong một thị trường mà sản phẩm, giá cả hay chiến lược kinh doanh đều có thể bị bắt chước, thì văn hóa doanh nghiệp chính là “dấu vân tay” độc nhất của tổ chức. Nó thể hiện trong cách mọi người ứng xử, ra quyết định và hợp tác. Một doanh nghiệp có văn hóa mạnh sẽ luôn có bản sắc riêng, thứ giúp họ nổi bật và được ghi nhớ, không chỉ bởi khách hàng mà còn cả đối tác và nhân viên.
Ngày nay, nhân viên không chỉ chọn công việc vì mức lương, mà còn vì môi trường và giá trị văn hóa. Khi văn hóa phù hợp, nhân viên cảm thấy mình thuộc về nơi này, được lắng nghe và được tôn trọng. Họ không chỉ ở lại lâu hơn, mà còn lan tỏa hình ảnh tích cực về doanh nghiệp ra bên ngoài.
Văn hóa doanh nghiệp giúp mọi người biết cách hành xử phù hợp trong công việc. Khi tất cả cùng hiểu và tuân theo những giá trị chung, nhân viên sẽ tự quyết định điều gì nên làm, điều gì không nên làm, mà không cần quá nhiều quy tắc chi tiết. Điều này giúp tổ chức hoạt động trôi chảy, hiệu quả và mọi người hợp tác tốt hơn.
Văn hóa bên trong và thương hiệu bên ngoài luôn song hành với nhau. Một tổ chức có văn hóa tích cực sẽ tự nhiên lan tỏa năng lượng tích cực ra thị trường: khách hàng cảm nhận được sự chuyên nghiệp, chân thành và khác biệt. Ngược lại, một môi trường nội bộ rời rạc, thiếu gắn kết thường sớm bộc lộ qua cách doanh nghiệp tương tác với thế giới bên ngoài.
Văn hóa doanh nghiệp tạo ra môi trường làm việc tích cực và gắn kết. Khi tôn trọng, hợp tác, sáng tạo và học hỏi được đề cao, nhân viên cảm thấy thoải mái chia sẻ ý tưởng, dám thử nghiệm và chủ động đóng góp. Nhờ đó, tổ chức luôn linh hoạt, đổi mới và thích ứng tốt với thay đổi.
Nhiều nghiên cứu cho thấy các doanh nghiệp có văn hóa tích cực thường có mức độ gắn kết nhân viên cao hơn 20-30% và tăng trưởng doanh thu nhanh hơn trung bình ngành. Khi con người cảm thấy ý nghĩa trong công việc, họ làm việc hiệu quả hơn, sáng tạo hơn và sẵn sàng đồng hành cùng doanh nghiệp lâu dài.
Để hình dung rõ hơn về văn hóa tổ chức, các chuyên gia thường phân loại văn hóa doanh nghiệp thành bốn mô hình chính. Mỗi mô hình có đặc trưng riêng và phù hợp với những mục tiêu, phong cách quản trị khác nhau.
Đặc trưng: như một gia đình lớn, nhấn mạnh hợp tác, chia sẻ và gắn kết giữa các thành viên.
Đặc trưng: Văn hóa sáng tạo tập trung vào sự linh hoạt, đổi mới và sẵn sàng thử nghiệm, coi thất bại là cơ hội học hỏi để phát triển liên tục.
Đặc trưng: Văn hóa Doanh nghiệp – Văn hóa thị trường tập trung mạnh vào kết quả và hiệu suất, thúc đẩy tinh thần cạnh tranh, đo lường thành tích rõ ràng và hướng mọi hành động của nhân viên tới việc đạt mục tiêu kinh doanh cụ thể.
Đặc trưng: Văn hóa thứ bậc dựa trên cấu trúc tổ chức rõ ràng, với vai trò, trách nhiệm và quy trình công việc được xác định cụ thể. Nó nhấn mạnh kiểm soát, tuân thủ quy tắc và vận hành ổn định, giúp giảm rủi ro và duy trì chất lượng công việc.
Trong thực tế, nhiều doanh nghiệp không chỉ thuộc một mô hình duy nhất mà pha trộn các đặc trưng tùy theo mục tiêu và giai đoạn phát triển. Ví dụ, một công ty công nghệ có thể vừa duy trì văn hóa sáng tạo để đổi mới sản phẩm, vừa áp dụng một số nguyên tắc thứ bậc để đảm bảo quy trình và chất lượng.
Trích nguồn: PeopleShift
Đây là phần trọng tâm giúp doanh nghiệp trả lời câu hỏi “làm thế nào để xây dựng văn hóa doanh nghiệp trong tổ chức”, với từng bước rõ ràng, dễ triển khai.
Trước khi thay đổi hoặc xây dựng văn hóa mới, doanh nghiệp cần hiểu rõ hiện trạng Doanh nghiệp của mình:
Sau khi nắm được thực trạng, doanh nghiệp cần xác định văn hóa mục tiêu:
Ở bước này, doanh nghiệp cần xác định những giá trị cốt lõi sẽ định hình Văn hóa Doanh nghiệp và mọi hành vi trong tổ chức. Đây là nền tảng để mọi quyết định, hành động và chiến lược đều có sự nhất quán với văn hóa mong muốn.
Sau khi xác định giá trị cốt lõi, doanh nghiệp cần truyền thông và diễn giải văn hóa rõ ràng để mọi người hiểu ý nghĩa và cách sống cùng những giá trị này.
Đây là lúc văn hóa không chỉ tồn tại trên giấy tờ mà thực sự trở thành một phần trải nghiệm hàng ngày của nhân viên.
Xây dựng Văn hóa Doanh nghiệp không phải là việc làm một lần, mà cần được theo dõi và cải tiến liên tục để đảm bảo phù hợp với sự phát triển và mục tiêu của doanh nghiệp.
Xây dựng văn hóa doanh nghiệp là hành trình dài, nhiều cảm hứng nhưng cũng không ít “chông gai”. Dưới đây là những thách thức phổ biến mà hầu hết các tổ chức đều từng đối mặt, dù ở quy mô lớn hay nhỏ.
Một trong những rào cản lớn nhất khi xây dựng văn hóa doanh nghiệp là việc chưa hiểu rõ bản chất của khái niệm này. Nhiều tổ chức bước vào hành trình xây dựng văn hóa mà chưa xác định được “văn hóa” thực sự bao gồm những gì và đóng vai trò thế nào trong chiến lược phát triển dài hạn.
Khi không có định nghĩa rõ ràng, doanh nghiệp dễ rơi vào tình trạng làm theo cảm tính, mỗi người hiểu một cách, mỗi phòng ban hành động một kiểu. Hệ quả là các hoạt động văn hóa trở nên rời rạc, thiếu định hướng và không tạo ra tác động thật sự đến con người và hiệu quả công việc.
Văn hóa doanh nghiệp chỉ thật sự bền vững khi bắt đầu từ người đứng đầu. Nếu lãnh đạo không tin vào tầm quan trọng của văn hóa, không thể hiện bằng hành động cụ thể hoặc không dành thời gian và nguồn lực cho việc xây dựng nó, thì mọi nỗ lực đều dễ rơi vào hình thức. Nhân viên có thể cảm nhận rất nhanh khi lãnh đạo “nói một đằng, làm một nẻo”, và khi niềm tin lung lay, văn hóa sẽ khó mà phát triển sâu trong tổ chức.
Nhiều doanh nghiệp mắc sai lầm khi xây văn hóa theo ý của lãnh đạo mà không lắng nghe nhân viên. Khi mọi thứ được áp đặt từ trên xuống, nhân viên dễ cảm thấy xa lạ và gượng ép. Một nền văn hóa chỉ có sức sống thật sự khi mọi người cùng đồng lòng xây dựng và cảm thấy mình là một phần trong đó, chứ không phải chỉ làm vì “được yêu cầu”.
Lúc mới khởi động, mọi người hào hứng, khẩu hiệu xuất hiện khắp nơi. Nhưng theo thời gian, nếu không được củng cố và làm mới, những giá trị đó dần bị lãng quên. Kết quả là doanh nghiệp “nói một đằng, làm một nẻo”, và đó là điều khiến nhân viên mất niềm tin nhanh nhất.
Văn hóa không phải thứ xây xong là xong. Nếu không được đo lường, theo dõi và cải tiến định kỳ, doanh nghiệp sẽ khó biết văn hóa đang phát triển theo hướng nào, tích cực hay tiêu cực. Một cuộc khảo sát nhanh, vài phản hồi chân thành hay những chỉ số gắn kết nội bộ đôi khi đã đủ để giúp tổ chức “soi gương” lại chính mình.
Một nền văn hóa doanh nghiệp bền vững không tồn tại độc lập mà phải gắn liền với tầm nhìn, sứ mệnh và chiến lược của tổ chức. Khi văn hóa được định hình dựa trên những yếu tố này, nó sẽ trở thành “đường dẫn” giúp mọi hành động, quyết định và sáng kiến trong doanh nghiệp đều hướng đến mục tiêu chung.
Tầm nhìn và sứ mệnh chính là kim chỉ nam cho văn hóa doanh nghiệp.
Giá trị cốt lõi chính là sợi dây xuyên suốt giữa văn hóa và chiến lược doanh nghiệp:
Để văn hóa thực sự là bệ phóng cho chiến lược, cần lưu ý:
Khi thực hiện tốt, văn hóa không chỉ phản ánh hiện trạng mà còn trở thành công cụ thúc đẩy chiến lược, giúp doanh nghiệp phát triển bền vững và linh hoạt trước mọi thay đổi của thị trường.
Hoàn toàn có thể, nhưng không thể “một sớm một chiều”. Việc thay đổi văn hóa đòi hỏi thời gian, sự kiên nhẫn và quan trọng nhất là sự đồng thuận từ mọi cấp trong tổ chức. Lãnh đạo cần làm gương, còn nhân viên phải thật sự hiểu “vì sao” cần thay đổi thì văn hóa mới có thể chuyển mình bền vững.
Không hề. Dù là công ty khởi nghiệp hay tập đoàn nghìn người, văn hóa đều là nền móng định hình cách mọi người làm việc và cùng phát triển. Với doanh nghiệp nhỏ, văn hóa thậm chí còn là “chất keo” gắn kết đội ngũ và tạo động lực để đi đường dài.
Thông thường, doanh nghiệp cần từ 6 tháng đến vài năm để cảm nhận rõ sự chuyển biến. Những tín hiệu đầu tiên thường đến từ sự gắn kết, tinh thần hợp tác và cách nhân viên tự nhiên thể hiện giá trị cốt lõi trong công việc hằng ngày.
Đừng để văn hóa chỉ dừng ở những khẩu hiệu hay sự kiện ngắn hạn. Hãy “sống” cùng văn hóa mỗi ngày, qua cách giao tiếp, ghi nhận, phản hồi và ra quyết định. Khi hành vi nhất quán với giá trị, văn hóa sẽ dần trở thành thói quen tự nhiên.
Hãy xem xét làm mới khi doanh nghiệp thay đổi tầm nhìn, mô hình kinh doanh hoặc giai đoạn phát triển. Khi đó, văn hóa cần được “cập nhật” để phản ánh đúng tinh thần mới nhưng vẫn giữ lại những giá trị tốt đẹp đã làm nên bản sắc riêng.
Văn hóa doanh nghiệp không phải là điểm đến, mà là nhịp đập của hành trình phát triển. Nó lớn lên cùng từng con người, thay đổi theo từng giai đoạn, và phản chiếu tinh thần thật nhất của tổ chức. Khi mỗi nhân viên đều cảm thấy “đây là nơi mình thuộc về”, lúc đó doanh nghiệp đã thực sự xây dựng được nền văn hóa vững mạnh, không bằng lời nói, mà bằng cảm xúc và niềm tin.
TÌM HIỂU THÊM VỀ CÁC CHƯƠNG TRÌNH ĐÀO TẠO GEM GLOBAL: Tại đây
Giám Đốc Đào Tạo Các Giải Pháp Công Nghệ
Hiện Ông là Trưởng bộ môn Thị trường tài chính tại khoa Ngân Hàng, Đại học Kinh tế TP. Hồ Chí Minh. Ông Huân làm công tác chuyên gia tư vấn đầy kinh nghiệm về phát triển công nghệ và chuyển đổi số, quy hoạch kinh tế cho nhiều tỉnh thành và chính phủ Việt Nam, như Đồng Nai, Đồng Tháp, Vĩnh Long, Đak Nông, TP. Hồ Chí Minh…
Hiện Ông Huân là Founder & CEO của Promete – Đối tác chiến lược của GEM Global, chuyên tư vấn và thiết kế AI riêng cho từng Doanh nghiệp.
Ông đồng thời là cố vấn cấp cao cho một số doanh nghiệp công nghệ và ứng dụng blockchain, đã đạt được sự chú ý trong khu vực và thế giới như Tokenplay và Unigame. Hơn nữa, ông Huân còn là cố vấn chiến lược cho công ty Phongsupthaavy, một trong những công ty lớn nhất tại Lào về xây dựng sàn giao dịch tiền điện tử và tiền kỹ thuật số.
Trong các hoạt động học thuật, ông rất tích cực công bố các nghiên cứu dựa trên bằng chứng trên các tạp chí quốc tế uy tín như Technology Forecasting and Social Change, Research in International Business and Finance, Apply Economics Letter…
Giám Đốc Đào Tạo Chương Trình Tài Chính – Đầu Tư
Là người sáng lập và hiện là Giám đốc Điều hành Học viện Smart Train, tổ chức chuyên sâu đào tạo các chứng chỉ nghề nghiệp quốc tế như ACCA, CMA, CFA, CIA, CTP, FPAC và IFRS. Đồng thời, Ông Thanh đang là Ủy viên BCH CLB Kế Toán Trưởng Việt Nam (VCCA), Ủy viên BCH Hội Kế toán TP.HCM (HAA).
Ông Thanh tốt nghiệp Thạc sỹ chuyên ngành Tài Chính tại ĐH Webster, Hoa Kỳ. Ủy viên BCH CLB Kế Toán Trưởng Việt Nam (VCCA), Ủy viên BCH Hội Kế toán TP.HCM (HAA). Ông có hơn 20 năm kinh nghiệm làm việc trong lĩnh vực tư vấn, kiểm toán và đào tạo kế toán – tài chính tại các doanh nghiệp lớn như Shell, EY, Lạc Việt, Asian Services,…
Bên cạnh đó, ông có nhiều năm là giảng viên thỉnh giảng về kế toán – tài chính cho các trường ĐH trong và ngoài nước như Troy University, Maatricht, Benedictine University, ĐH Hoa Sen, ĐH Tôn Đức Thắng,…
Tư Vấn Đào Tạo Doanh Nghiệp
Bà có cơ hội làm việc đa dạng từ tổ chức phi chính phủ đến tập đoàn lớn và công ty đa quốc gia. Với hơn 7 năm kinh nghiệm trong các lĩnh vực phát triển doanh nghiệp, đào tạo và xây dựng hệ sinh thái đổi mới sáng tạo.
Tốt nghiệp Thạc sĩ Quản trị kinh doanh Đại học Kinh tế TP.HCM, cử nhân ngành luật học trường Đại học Luật TP.HCM.
Từng giữ vai trò Giám đốc chương trình Youth Empowerment Network – 1 trong 4 chương trình trọng điểm tại Startup Vietnam Foundation, trực tiếp tư vấn, tổ chức các chương trình nâng cao năng lực, kết nối chuyên gia và nguồn lực cho Doanh nghiệp khởi nghiệp, sinh viên và các tổ chức hỗ trợ khởi nghiệp.
Tham gia xây dựng và triển khai các chương trình nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ làm công tác hỗ trợ khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo cho doanh nghiệp, trường đại học và cơ quan quản lý nhà nước tại các tỉnh như Đồng Tháp, Bà Rịa Vũng Tàu, Đắk Lắk, Quảng Ngãi, Bến Tre,…
Trưởng Bộ Phận Truyền Thông & Marketing
Bà có nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực Marketing, Truyền thông & Quảng bá thương hiệu, cùng 6 năm làm việc trong các ngành Tài chính – Ngân hàng, Giáo dục, F&B…, bà Trâm đã triển khai nhiều chiến dịch hiệu quả, giúp nâng cao nhận diện thương hiệu và kết nối cộng đồng.
Bà Trâm từng giữ vai trò Trưởng Dự án của nhiều dự án phi lợi nhuận dành cho nữ giới và thanh thiếu niên như Girl Joy, Beyond the Line, Gánh Đồng Xuân,…
Bà tốt nghiệp Xuất sắc, Cử nhân ngành Quan hệ công chúng – Quảng cáo của Học viện Báo chí Tuyên truyền.
Trưởng Tư Vấn Đào Tạo
Với hơn 10 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực Tư vấn và Đào tạo, Bà đã đồng hành cùng nhiều cá nhân và doanh nghiệp lớn trong hành trình phát triển con người & tổ chức.
Bà Phương Anh có hơn 4 năm Tư vấn nhân sự và Tư vấn tuyển dụng cho nhiều tổ chức lớn.
Bà cũng có nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực Kinh doanh, Chăm sóc khách hàng cho khối ngành Dịch vụ bao gồm F&B cho khách sạn lớn như New World, Duxton,…
Hiện Bà đang là Giảng viên thỉnh giảng Trường Đại Học Ngân hàng TP.HCM.
Trưởng Bộ Phận Tài Chính – Kế Toán
Gần 10 năm giữ vai trò Kế toán trưởng tại các hệ thống y tế uy tín như Victoria Healthcare, DHA, và Nova Healthcare.
Bên cạnh đó, bà cũng có hơn 7 năm gắn bó với ngành Bất động sản, từng làm việc tại các tập đoàn lớn như Bitexco Group và Vingroup.
Nhà Sáng Lập, Giám Đốc Điều Hành
Trước khi chuyển sang lĩnh vực giáo dục, đào tạo, bà có gần 10 năm làm Product Manager cho Sony Việt Nam. Bà Hằng chính là người tham gia quan trọng vào quá trình chuyển đổi kinh doanh TV màn hình cong sang TV LCD đạt đúng thời điểm với mức chi phí và hàng tồn kho tối ưu tại thị trường Việt Nam. Sau đó bà phụ trách quản lý nhóm sản phẩm Personal Audio và đạt giải “Kinh Doanh Xuất Sắc Trong Khu Vực” do Phó Chủ Tịch Tập Đoàn Sony trao giải năm 2009;
Bà đã từng kinh qua các vị trí Giám đốc Kinh doanh và Phát triển Thương Hiệu cho nhiều tập đoàn như Sony Vietnam, CCM Pharmaceuticals, Trung Nguyên G7, Double Rich,…
Hiện nay bà giữ vị trí CEO của GEM Global và có gần 10 năm kinh nghiệm tư vấn đào tạo và phát triển con người cho nhiều tập đoàn, doanh nghiệp lớn tại Việt Nam.
