Vì Sao Trí Tuệ Cảm Xúc (EQ) Lại Quan Trọng Trong Lãnh Đạo?

Trong thế giới kinh doanh đầy cạnh tranh và biến động, nhiều nhà quản lý và lãnh đạo từ việc xem chỉ số thông minh (IQ) là thước đo cho khả năng lãnh đạo đã dần dần chuyển sang một yếu tố khác quan trọng không kém.

EQ (trí tuệ cảm xúc) chính là câu trả lời. EQ giúp các nhà lãnh đạo đối phó tốt hơn với áp lực, xử lý xung đột và đưa ra quyết định đúng đắn trong tình huống phức tạp.

Trong bài viết này, hãy cùng GEM Global khám phá sâu hơn về tầm quan trọng của EQ trong lãnh đạo và các lợi ích mà nó mang lại, cũng như áp dụng nó vào việc xây dựng tổ chức hiệu quả và thành công trong kinh doanh.

Trí tuệ cảm xúc (EQ) là gì?

Trí tuệ cảm xúc được định nghĩa là khả năng hiểu và điều chỉnh cảm xúc của chính mình, cũng như nhận ra và tác động đến cảm xúc của những người xung quanh. Thuật ngữ này được đưa ra lần đầu vào năm 1990 bởi các nhà nghiên cứu John Mayer và Peter Salovey, nhưng sau đó được nhà tâm lý học Daniel Goleman phổ biến rộng rãi.

Hơn một thập kỷ trước, Goleman đã nhấn mạnh tầm quan trọng của trí tuệ cảm xúc trong lãnh đạo khi ông nói với Tạp chí Harvard Business Review rằng: “Những nhà lãnh đạo hiệu quả đều có một điểm chung: họ đều sở hữu trí tuệ cảm xúc ở mức độ cao. Điều này không có nghĩa là chỉ số IQ và kỹ năng về kỹ thuật không quan trọng. Chúng vẫn đóng vai trò quan trọng, nhưng chỉ là yêu cầu tối thiểu để giữ vị trí quản lý.”

Trong suốt quá trình phát triển, trí tuệ cảm xúc đã trở thành một kỹ năng quan trọng không thể thiếu. Các nghiên cứu của TalentSmart về EQ cho thấy rằng trí tuệ cảm xúc là chỉ số mạnh nhất để dự đoán hiệu suất làm việc. Điều này đã thu hút sự chú ý của các nhà quản lý  và tuyển dụng. Có 71% nhà tuyển dụng được khảo sát bởi CareerBuilder cho biết họ đánh giá EQ cao hơn IQ. Họ cho rằng nhân viên có trí tuệ cảm xúc cao hơn có khả năng giữ bình tĩnh dưới áp lực, giải quyết xung đột một cách hiệu quả và phản ứng với đồng nghiệp với lòng cảm thông nhiều hơn.

4 thành phần của trí tuệ cảm xúc

Trí tuệ cảm xúc thường được chia thành 4 phần như sau:

• Tự nhận thức
• Tự quản lý
• Nhận thức xã hội
• Quản lý mối quan hệ

Để cải thiện trí tuệ cảm xúc, việc hiểu rõ từng yếu tố là vô cùng quan trọng.

1. Tự nhận thức

Tự nhận thức là yếu tố cốt lõi trong mọi khía cạnh. Nó cho thấy khả năng của bạn không chỉ để hiểu rõ những điểm mạnh và điểm yếu của mình, mà còn để nhận thức về cảm xúc và tác động của chúng lên hiệu suất của bạn và đội nhóm.

Theo nghiên cứu của chuyên gia tâm lý tổ chức Tasha Eurich, 95% mọi người cho rằng họ có thể tự nhận thức được, nhưng thực tế chỉ có 10-15% thực sự có khả năng tự nhận thức, và điều này có thể gây khó khăn cho đội ngũ. Làm việc với những đồng nghiệp không tự nhận thức có thể làm giảm đáng kể thành công của một nhóm cũng như gây căng thẳng gia tăng và giảm động lực, cũng theo nghiên cứu của Eurich,

Để tạo điều kiện tốt nhất cho người khác, bạn cần bắt đầu bằng cách tạo điều kiện tốt nhất cho chính mình, và điều này chính là lúc việc tự nhận thức trở nên quan trọng. Một cách dễ dàng để đánh giá mức độ tự nhận thức của bạn là thông qua việc thực hiện đánh giá 360 độ, trong đó bạn đánh giá hiệu suất của mình và so sánh với ý kiến của cấp trên, đồng nghiệp và cấp dưới trực tiếp. Qua quá trình này, bạn sẽ nhận được những thông tin quý giá về hành vi của mình và hiểu cách mình được nhìn nhận trong tổ chức.

2. Tự quản lý

Tự quản lý đề cập đến khả năng quản lý các cảm xúc của bản thân, đặc biệt là trong những tình huống căng thẳng, và duy trì một tư duy tích cực dù gặp phải khó khăn. Những nhà lãnh đạo thiếu khả năng tự quản lý thường có xu hướng phản ứng theo cảm tính và gặp khó khăn trong việc kiềm chế hành vi bản năng của mình.

Phản ứng tự động thường xảy ra mà không cần suy nghĩ. Tuy nhiên, khi bạn có hiểu biết sâu về trí tuệ cảm xúc, bạn sẽ dễ dàng chuyển từ phản ứng tự động sang phản hồi. Quan trọng là mỗi khi gặp khó khăn, bạn hãy tạm dừng lại việc đang làm, thở sâu, tập trung lại bản thân và làm bất cứ điều gì cần thiết để quản lý cảm xúc của mình – có thể là đi dạo hoặc gọi điện thoại cho bạn bè – để bạn có thể đáp ứng một cách thích hợp và kiểm soát tốt hơn trong các tình huống căng thẳng.

3. Nhận thức xã hội

Trong khi hiểu và quản lý cảm xúc của bản thân là quan trọng, bạn cũng cần biết cách đọc hiểu những tình huống xảy ra xung quanh. Nhận thức xã hội mô tả khả năng nhận biết cảm xúc của người khác và các quy luật đang diễn ra trong tổ chức của bạn.

Các nhà lãnh đạo xuất sắc trong việc nhận thức xã hội thường thể hiện sự cảm thông. Họ cố gắng hiểu cảm xúc và quan điểm của đồng nghiệp, từ đó giúp họ giao tiếp và hợp tác một cách hiệu quả hơn.

DDI – một công ty phát triển lãnh đạo toàn cầu – xếp thứ tự cảm thông là kỹ năng lãnh đạo hàng đầu, báo cáo rằng những nhà lãnh đạo làm chủ được điều này sẽ thực hiện việc huấn luyện, tương tác với người khác và ra quyết định tốt hơn đến 40%. Trong một nghiên cứu riêng của Trung tâm Lãnh đạo Sáng tạo, các nhà nghiên cứu đã phát hiện rằng các nhà quản lý có nhiều biểu hiện cảm thông hơn đối với cấp dưới được đánh giá là những nhân viên xuất sắc hơn bởi cấp trên của họ.

Bằng cách giao tiếp bằng sự thấu hiểu, bạn có thể hỗ trợ tốt hơn cho đội nhóm của mình, đồng thời cải thiện hiệu suất cá nhân của bạn.

4. Quản lý mối quan hệ

Quản lý mối quan hệ đề cập đến khả năng của bạn để ảnh hưởng, huấn luyện và hướng dẫn người khác, cũng như giải quyết xung đột một cách hiệu quả.

Một số người thích tránh xung đột, nhưng quan trọng là chúng ta phải đối mặt với các vấn đề khi chúng xảy ra. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng mỗi xung đột không được giải quyết có thể lãng phí khoảng tám giờ làm việc của công ty trong việc lan truyền tin đồn và các hoạt động không hiệu quả khác, gây ảnh hưởng tiêu cực đến tài nguyên và tinh thần làm việc.

Để duy trì một đội ngũ hạnh phúc, bạn cần thực hiện những cuộc trò chuyện khó khăn đó: Trong một cuộc khảo sát của SHRM tiến hành gần đây, có 72% nhân viên xếp “đối xử tôn trọng đối với tất cả nhân viên ở mọi cấp độ” là yếu tố quan trọng nhất trong sự hài lòng với công việc.

Vì sao trí tuệ cảm xúc lại quan trọng trong lãnh đạo?

Nhà lãnh đạo của tổ chức như người tạo ra và xác định bầu không khí tại nơi làm việc. Nếu thiếu đi trí tuệ cảm xúc, hậu quả có thể lan rộng và gây ảnh hưởng đến sự hứng thú của nhân viên và tỷ lệ nghỉ việc.

Dù bạn có trình độ chuyên môn xuất sắc, nếu không thể giao tiếp hiệu quả với đội nhóm hoặc hợp tác với người khác, những kỹ năng đó sẽ bị bỏ qua. Bằng cách nắm vững trí tuệ cảm xúc, bạn có thể tiến xa trong sự nghiệp và đóng góp vào sự phát triển của tổ chức.

Xem thêm bài viết: Giải Quyết Thách Thức Của Quản Lý Cấp Trung Khi Đội Ngũ Làm Việc Theo Mô Hình Hybrid

Nguồn: Harvard Business School, GEM Global biên dịch và biên soạn.